Satılacak
devlet işletmesi kalmayınca, Maliye Bakanlığı, geçmişte ve günümüzde örneği
olmayan bir işe girişti. Kamu mülklerinin, devlet binaları dahil, listesini
çıkardı ve satılmaları için Hazine Müsteşarlığı’na gönderdi. Ankara ve İstanbul’daki
toplam 22 devlet binasına, 15.5 milyar lira değer biçildi. Satışa çıkarılan
kamu binaları arasında Başkent Ankara’nın simge yapılarından biri olan Milli
Kütüphane binası bile var. Bu tarihi yapının satış fiyatı, 336 milyon lira
olarak belirlendi. Satılacak kamu binalarının bazılarının adları ve fiyatları
şöyle: Ankara Valiliği 234 milyon TL, Maliye Bakanlığı (2 bina) 850 milyon TL,
Tarım Bakanlığı 819 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı 209 milyon TL, Tarım
Bakanlığı (AOÇ) 349 milyon TL, Vergi Denetim Kurulu 252 milyon 438 bin 29 TL.
“Çöpüne Kadar Satmak”
Maliye Bakanı Naci Ağbal, 13
Mart 2018 günü Meclis’te, son 15 yıl içinde satılan kamu mal ve işletmelerinin
sayısını açıkladı. Açıklamaya göre; 101 sanayi kuruluşu 10 liman, 90 elektrik
santrali, 40 işletme, 11 otel/sosyal tesis, 3 bin 703 taşınmaz, 37 maden
sahası, 3 gemi, 6 bin 808 kalem makine-teçhizat, 155 adet isim hakkı, marka ve
araç muayene hizmeti elden çıkarılmış.1
Bakan’ın açıklamasına
göre, 15 yıl içinde toplam olarak 10 958 kamu malı satılmış. Satılanlar dışında
ve son iki yıl içinde aralarında; THY, Ziraat Bankası, TPAO, Çaykur, Halk
Bankası, PTT, Türksat gibi elde kalan 32 büyük işletme; ‘Varlık Fonu’ adı verilen bir anonim şirkete devredilmişti.
Sıra Binalarda
Satışa çıkarılan kamu binaları arasında Başkent Ankara’nın simge
yapılarından biri olan Milli Kütüphane binası bile var. Bu tarihi yapının satış
fiyatı, 336 milyon lira olarak belirlendi. Satılacak kamu binalarının
bazılarının adları ve fiyatları şöyle: Ankara Valiliği 234 milyon TL, Maliye
Bakanlığı (2 bina) 850 milyon TL, Tarım Bakanlığı (Lodumlu) 819 milyon TL,
Milli Eğitim Bakanlığı 209 milyon TL, Tarım Bakanlığı (AOÇ): 349 milyon TL,
Vergi Denetim Kurulu: 252 milyon 438 bin 29 TL.2
Satış listesine alınan devletin en pahalı mülkü, Ankara’nın merkezinde yer alan ve
içinde Atatürk Kültür Merkezi’nin bulunduğu arsadır. Kültür Bakanlığı’na ait bu
arsanın, 732 dönümünün satış bedeli 8 milyar 814 milyon 216 bin lira.3
Satış Yöntemi
Binaların ‘Sukuk’ adı verilen ‘İslami finans’
yoluyla satılacağı açıklandı. Sermaye Piyasası Kurumu; sukuku; “faizin yasak olduğu
İslam dünyasında, faizsiz İslami yatırım araçları piyasasının temeli” biçiminde
tanımlıyor. Görünüşte, faizden kaçınma uygulaması olarak getirilen bu Orta Çağ
Arap uygulaması, gerçekte ne faizden kaçıyor ne de gelirden vazgeçiyor. Kendini
kandıran bir yöntemle faizi dolaylı olarak meşrulaştırıyor.
Sukuk Nedir
Sukuk alıcısı, aldığı malın mülkiyetine sahip oluyor ve tam
tasarruf hakkı kazanıyor. Aldığı malı, dilediği gibi kullanıyor. Satabiliyor, işletebiliyor,
kirasından ve her türlü gelirinden yararlanıyor. Böylece faiz geliri elde
etmemiş oluyor!
Sukuk, oluşturulan
sertifikalar (bir kimsenin niteliğini ya da kendisine verilmiş olan bir hakkı
belirten resmi belge) aracılığıyla, bina mülkiyetinin parası
olanlara aktarıldığı bir süreç. Bu süreç, uzun vadeli taksitli alacakların
paraya dönüştürülmesinden başka bir şey değil. İngilizler buna ‘securitization’ diyor. Securitization işleyişinin, doğal olarak
‘haram’! olan faiz geliriyle bir derdi yok ama sukukçular bunu kullanmakta bir sakınca görmüyorlar.
Vergiden Muaf
Satış İşlemlerini yürütmek için, Hazine Müsteşarlığı’na bağlı ‘Kamu Varlıkları Yönetimi AŞ’ adında bir
şirket kurulacak. Çalışan sayısı 5’i geçmeyecek bu şirket, kamu taşınmazlarının
kira işlemlerini takip edecek. İlgili bakan, gerek gördüğünde, bu takibi, bağımsız
gayrimenkul ekspertiz şirketlerine yaptırabilecek.
Sukuk sertifikaları ve bu kapsamda
çıkarılacak kağıtlar; Kurumlar Vergisi haricinde her türlü vergi, resim, harç,
fon ve diğer mali yükümlülüklerden muaf olacak. Menkul Kıymet veya Gelir
Ortaklığı Senedi biçiminde düzenlenecek tahvillerde; otoyol, köprü ya da baraj
gibi altyapı yatırımlarının satışı da yapılabilecek. Baraj, otoyol ya da
köprünün gelirleri dikkate alınarak hazırlanacak olan tahviller, kâr-zarar
sistemine göre satılacak.4
Devlet Kendi Ülkesinde Kiracı Olacak
Hazine Müsteşarlığı, ‘Kira Sertifikası’
ve ‘Gayrimenkul Ortaklığı Senedi’
adını verdiği uygulama taslaklarını Başbakanlığa yolladı. Taslağa göre, devlet
kendi ülkesinde ve kendi binasında kiracı haline gelecek. Bina, arsa, otoyol,
köprü ve baraj gibi gayrimenkuller, çıkarılacak sukuk sertifikaları ve yatırım ortaklığı senetleri ile Araplara
satılması hedefleniyor. Böylece, ‘körfez
sermayesi’, ‘faiz günahından
arındırılmış’! kazançlarla, Türkiye’den devlet binaları alıp devlete kiraya
verecek. Hesap bu. İlk aşamada 1 milyar TL’lik kağıt çıkarılması planlanıyor.
Hazine Müsteşarlığı tarafından
hazırlanan çalışmaya göre, devlet kuruluşları her yıl oturduğu bina için
belirli miktarda kira ödeyecek. Binaya bir kira bedeli belirlenecek ve bu bedel
miktarında kira sertifikası çıkarılacak. Devlet bu bedeli ödeyecek.
Kent Arsaları, Turistik Araziler
Para toplama peşine düşen Maliye Bakanlığı, ‘vergi dışı gelirler artımı’ adını
verdiği uygulamayla, çok değerli şehir içi arsalar da satacak. Satışlar, Özelleştirme
İdaresi tarafından hızla satışa sunulacak ve devlet mülkiyetindeki değerli kent
içi arsalar elden çıkarılacak. Hazine Müsteşarlığı, Ankara, İstanbul ve İzmir
başta olmak üzere, değişik kentlerde tam 1667 değerli arsa saptamış.
Satılacak araziler
içine, Varlık Fonu’na aktarılan ve sahil kesimlerinde turistik niteliğe sahip 2
milyon metrekare değerli arazi de ekleniyor. Bu araziler, ‘proje geliştiren
yatırımcılara uygun teklif vermeleri durumunda’ satılabilecek.
DİPNOTLAR
4 http://www.yapi.com.tr/haberler/devlet-gayrimenkulunu-korfez-ulkelerine-satacak-kendi-binasinda-kiraci-olacak_65062.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder