Satılacak devlet işletmesi
kalmayınca, Maliye Bakanlığı, geçmişte ve günümüzde örneği olmayan bir işe
girişti. Kamu mülklerinin, devlet binaları dahil, listesini çıkardı ve
satılmaları için Hazine Müsteşarlığı’na gönderdi. Ankara ve İstanbul’daki
toplam 22 devlet binasına, 15.5 milyar lira değer biçildi. Satışa çıkarılan
kamu binaları arasında Başkent Ankara’nın simge yapılarından biri olan Milli
Kütüphane binası bile var. Bu tarihi yapının satış fiyatı, 336 milyon lira olarak
belirlendi. Satılacak kamu binalarının bazılarının adları ve fiyatları şöyle:
Ankara Valiliği 234 milyon TL, Maliye Bakanlığı (2 bina) 850 milyon TL, Tarım
Bakanlığı 819 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı 209 milyon TL, Tarım Bakanlığı
(AOÇ) 349 milyon TL, Vergi Denetim Kurulu 252 milyon 438 bin 29 TL.
“Çöpüne Kadar Satmak”
Maliye Bakanı Naci Ağbal, 13
Mart 2018 günü Meclis’te, son 15 yıl içinde satılan kamu mal ve işletmelerinin
sayısını açıkladı. Açıklamaya göre; 101 sanayi kuruluşu 10 liman, 90 elektrik
santrali, 40 işletme, 11 otel/sosyal tesis, 3 bin 703 taşınmaz, 37 maden
sahası, 3 gemi, 6 bin 808 makine-teçhizat, 155 adet isim hakkı, marka ve araç
muayene hizmeti elden çıkarılmış.1
Bakan’ın açıklamasına göre, 15 yıl içinde toplam olarak
10 958 kamu malı satılmış. Satılanlar dışında ve son iki yıl içinde aralarında;
THY, Ziraat Bankası, TPAO, Çaykur, Halk Bankası, PTT, Türksat gibi elde kalan
32 büyük işletme; ‘Varlık Fonu’ adı
verilen bir anonim şirkete devredilmişti.
Sıra
Binalarda
Satılacak devlet
işletmesi kalmayınca, Maliye Bakanlığı, geçmişte ve günümüzde örneği olmayan
bir işe girişti. Kamu mülklerinin, devlet binaları dahil, listesini çıkardı ve
satılmaları için Hazine Müsteşarlığı’na gönderdi. Ankara ve İstanbul’daki
toplam 22 devlet binasına, 15.5 milyar lira değer biçildi.
Satışa çıkarılan kamu binaları
arasında Başkent Ankara’nın simge yapılarından biri olan Milli Kütüphane binası
bile var. Bu tarihi yapının satış fiyatı, 336 milyon lira olarak belirlendi.
Satılacak kamu binalarının bazılarının adları ve fiyatları şöyle: Ankara
Valiliği 234 milyon TL, Maliye Bakanlığı (2 bina) 850 milyon TL, Tarım
Bakanlığı 819 milyon TL, Milli Eğitim Bakanlığı 209 milyon TL, Tarım Bakanlığı
(AOÇ): 349 milyon TL, Vergi Denetim Kurulu 252 milyon 438 bin 29 TL.2
Satış listesine alınan devletin en
pahalı mülkü, Ankara’nın merkezinde yer alan ve içinde Atatürk Kültür Merkezi’nin
bulunduğu arsadır. Kültür Bakanlığı’na ait bu arsanın, 732 dönümünün satış
bedeli 8 milyar 814 milyon 216 bin lira.3
Satış
Yöntemi
Binaların ‘Sukuk’
adı verilen ‘İslami finans’ yoluyla satılacağı açıklandı. Sermaye Piyasası
Kurumu; sukuku; “faizin yasak olduğu İslam dünyasında, faizsiz İslami yatırım araçları
piyasasının temeli” biçiminde tanımlıyor. Görünüşte, faizden kaçınma
uygulaması olarak getirilen bu Orta Çağ Arap uygulaması, gerçekte ne faizden
kaçıyor ne de gelirden vazgeçiyor. Kendini kandıran bir yöntemle faizi dolaylı
olarak meşrulaştırıyor.
Sukuk
Nedir
Sukuk alıcısı, aldığı malın mülkiyetine sahip oluyor ve tam
tasarruf hakkı kazanıyor. Aldığı malı, dilediği gibi kullanıyor. Satabiliyor, işletebiliyor,
kirasından ve her türlü gelirinden yararlanıyor. Böylece faiz geliri elde
etmemiş oluyor!
Sukuk, oluşturulan sertifikalar
(bir kimsenin niteliğini ya da kendisine verilmiş olan bir hakkı belirten resmi
belge) aracılığıyla, bina mülkiyetinin parası
olanlara aktarıldığı bir süreç. Bu süreç, uzun vadeli taksitli alacakların
paraya dönüştürülmesinden başka bir şey değil. İngilizler buna ‘securitization’ diyor. Securitization işleyişinin, doğal olarak
‘haram’! olan faiz geliriyle bir derdi yok ama sukukçular bunu kullanmakta bir sakınca görmüyorlar.
Vergiden
Muaf
Satış İşlemlerini
yürütmek için, Hazine Müsteşarlığı’na bağlı ‘Kamu
Varlıkları Yönetimi AŞ’ adında bir şirket kurulacak. Çalışan sayısı 5’i
geçmeyecek bu şirket, kamu taşınmazlarının kira işlemlerini takip edecek.
İlgili bakan, gerek gördüğünde, bu takibi, bağımsız gayrimenkul ekspertiz
şirketlerine yaptırabilecek.
Sukuk
sertifikaları ve bu kapsamda çıkarılacak kağıtlar; Kurumlar Vergisi haricinde
her türlü vergi, resim, harç, fon ve diğer mali yükümlülüklerden muaf olacak. Menkul
Kıymet veya Gelir Ortaklığı Senedi biçiminde düzenlenecek tahvillerde; otoyol,
köprü ya da baraj gibi altyapı yatırımlarının satışı da yapılabilecek. Baraj,
otoyol ya da köprünün gelirleri dikkate alınarak hazırlanacak olan tahviller,
kâr-zarar sistemine göre satılacak.4
Devlet Kendi Ülkesinde
Kiracı
Hazine Müsteşarlığı, ‘Kira Sertifikası’ ve ‘Gayrimenkul Ortaklığı Senedi’ adını
verdiği uygulama taslaklarını Başbakanlığa yolladı. Taslağa göre, devlet kendi
ülkesinde ve kendi binasında kiracı haline gelecek. Bina, arsa, otoyol, köprü ve
baraj gibi gayrimenkuller, çıkarılacak sukuk
sertifikaları ve yatırım ortaklığı senetleri ile Araplara satılacak. Böylece,
‘körfez sermayesi’, ‘faiz günahından arındırılmış’! kazançlarla, Türkiye’den
devlet binaları alıp devlete kiraya verecek. Hesap bu. İlk aşamada 1 milyar TL’lik kağıt çıkarılması
planlanıyor.
Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan çalışmaya göre,
devlet kuruluşları her yıl oturduğu bina için belirli miktarda kira ödeyecek. Binaya
bir kira bedeli belirlenecek ve bu bedel miktarında kira sertifikası
çıkarılacak. Devlet bu bedeli ödeyecek.
Kent
Arsaları, Turistik Araziler
Para toplama
peşine düşen Maliye Bakanlığı, ‘vergi dışı
gelirler artımı’ adını verdiği uygulamayla, çok değerli şehir içi arsaları da satacak. Satışlar, Özelleştirme İdaresi tarafından hızla satışa sunulacak ve
devlet mülkiyetindeki değerli kent içi arsalar elden çıkarılacak. Hazine
Müsteşarlığı, Ankara, İstanbul ve İzmir başta olmak üzere, değişik kentlerde
tam 1667 değerli arsa saptamış.
Satılacak araziler içine, Varlık Fonu’na aktarılan ve sahil
kesimlerinde turistik niteliğe sahip 2 milyon metrekare değerli arazi de ekleniyor.
Bu araziler, ‘proje geliştiren yatırımcılara uygun teklif vermeleri durumunda’ satılabilecek.
DİPNOTLAR
4 http://www.yapi.com.tr/haberler/devlet-gayrimenkulunu-korfez-ulkelerine-satacak-kendi-binasinda-kiraci-olacak_65062.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder